Zo rond 1712 is deze gemeente op het eiland Schouwen ontstaan.

De predikant van Middelburg, Ds Johannes Nicolaas Treytel, bezocht in het jaar 1711 óf 1712 de broeders, welke de Augsburgse Confessie waren

toegedaan.

De dienst, die hij leidde was in een herberg, welke eigendom was van vrouw Geertruyd Teunisse.

Deze herberg was bekend onder de naam “de Noorse hemel”.

Hier logeerden de Noorse zeelieden, die zo met elkaar het begin vormden van de eerste Lutherse gemeente in Zierikzee, waar zich tevens Deense én

Hamburgse Lutheranen bij aansloten !

In deze stad stond een kleine Schotse kerk, welke op de kapelfundamenten gebouwd was van het voormalige kasteel Ravenstein.

Waarom en wanneer de Schotse gemeente uitgestorven is, weet men niet. Wel, dat de stad Zierikzee in 1713 de Schotse kerk aan de Lutheranen geeft!!

In dat jaar komt Jan Bernard van Lignitz uit Sileziën naar Zierikzee, een weversknecht uit Middelburg. In Middelburg had hij in de kerk veel gelezen en

gezongen. Deze Jan Bernard van Lignitz was een zeer vroom man met een “goede kennis” en bleef daarom op verzoek van de predikanten deze nieuwe

gemeente dienen. Zijn taak was zondags de gemeente te leiden met lezen, bidden, zingen en zieken te bezoeken.

Zo verenigden zich de broeders van de Augsburgse Confessie! Zo begon het tijdperk der Voorlezers, dat later voortgezet zou worden in dat der

predikanten!

In 1728 komt de eerste predikant Ds Paul Schuman, een Duitser van geboorte, naar Zierikzee en begint het predikantentijdperk.

Langzaam aan groeide de gemeente. De Noorse zeelieden, die hier kerkten, schonken in 1743 de galerij.

In 1736 was reeds de fraaie koperen kroon aangebracht die door Johannes Specht in Rotterdam gemaakt was ( Johannes Specht vervulde enkele

bescheiden functies in de Lutherse gemeente van Rotterdam).

Toch was de kerk nog te klein en werd aan het stadsbestuur om toestemming gevraagd het gebouw te vergroten.

In 1755 werd de eerste steen gelegd door jonkheer de Jonge en op 18 januari 1756 vond de inwijding plaats. Er werd gepreekt over Jesaja 54 vers 2 en 3.

Met de vergroting werden op het dak speciale leliepannen aangebracht en werden er twee loden zwanen op het dak geplaatst.

Ook werd de consistorie aan de kerk gemaakt. Hiervoor werden er twee huisjes van het St. Jacobs ( vissers-)gilde geruild met, de tegenover de kerk

liggende consistorie.

Boven de poort werd de in arduin gehouwen spreuk aangebracht:

“Vraagt Gij aanschouwers wie dit huys heeft uitgebreid?
‘t Is hemels liefde en gunst der achtbare Overheid!”

In 1763 werd het avond- ( nagt)maals gereedschap uitgebreid. In 1773 kreeg men van Ds Baum, een geziene Lutherse predikant, een zilveren

broodschaal voor het avondmaal ten geschenke.

In 1746 vestigde zich Gerrit Holmann zich in Zierikzee. Hij was een arme koekenbakker, die later een groot fortuin vergaarde. Hij was een trouw lidmaat

en later kerkenraadslid. Z’n trouw ging zover, dat hij in 1774 een klein orgel aan de gemeente schonk. Later in 1778 schonk het kerkenraadslid Holmann

het fraaie Lodewijk XV-orgel, met de mooie gebeeldhouwde zwaan, dat met de kerst voor het eerst werd bespeeld.

De maker van het orgel was Johann Mittenreijter te Leiden.

In 1794 liet Gerrit Holmann bij zijn dood een fonds na van ƒ 40.000,=  waarvan de rente aan de Lutherse

gemeente te Zierikzee uitbetaald moest worden.

In 1807 werd de klok in de galerij aangebracht. Een mooie bijbel anno 1702 met zilveren sloten en beslag

siert thans de kansel.

Het teruglopen van de handel in Zierikzee heeft ook deze Lutherse gemeente getroffen.

Langzaam is het een kleine gemeente geworden. De gemeente was veel kleiner geworden mede door de

ultra vrijzinnige voorgangers.

Een deel van de gemeente stapte op naar de Orthodox Hervormde gemeente. Hierdoor was de gemeente

zo klein, dat er géén predikant beroepen kon worden en begon er een lange vacaturetijd, 1918 tot 1942.

De eerste predikante die toen kwam, was mejuffrouw da. M.E. Monsees.

Gedurende de tijd, dat zij er mocht werken, nam het aantal lidmaten toe van 20 tot 34.

Da. Monsees bleef tot 1965 predikante. Nadat zij uit Zierikzee vertrokken was, diende zij de gemeente als consulente. Om de 14 dagen was er een

dienst. Deze dienst werd geleid door da. Monsees die een hechte band had met gemeente en bevolking. Na de dienst werd er een verteluurtje

gehouden en daarna werden er gemeenteleden bezocht.

Haar overlijden op 15 december 1966 was voor deze gemeente weer een grote slag. Het kerkbezoek liep weer terug, want niet-Lutheranen kwamen

graag naar haar luisteren.

Na de oorlog en de watersnoodramp in 1953 waren er ook weer mensen weggebleven van het eiland.

Deze drie oorzaken en de toenemende ontkerkelijking zorgden ervoor dat het ledenaantal terugliep tot 16.

Velen dachten toen:   “deze gemeenschap der broeders van de Augsburgse Confessie sterft uit” ! Gelukkig niet !!

In wezen staan we nu weer aan het begin van de stichting.

Er is een kleine groep, die trouw naar de kerk komt. In 1985 tijdens de ambtstermijn, als consulente, van da. Buissing-van Beers deden 4 jonge mensen

belijdenis en werden er twee kinderen gedoopt.

Intussen zijn er enkele inschrijvingen binnengekomen van mensen die ook trouw dit oude bedehuis bezoeken.

Nu is het aantal lidmaten weer gestegen tot 31.

Om de 14 dagen is er een kerkdienst met koffiedrinken.

De opkomst is goed en er zijn gemiddeld weer 4 tot 6 kinderen in de kerk, wat in jaren niet is voorgekomen.

Doordat er na de dienst koffiedrinken is, blijkt dat het contact goed is en men meer een echte gemeente is. We hopen dat dit contact zo zal blijven

bestaan en gaan de toekomst met vertrouwen tegemoet.

Dit vertrouwen leidde er toe dat in 1984 een actie werd gestart om het oude kerkje te restaureren. De brieven gingen overal naar toe.

Er kwamen giften binnen van instellingen en particulieren, maar ook van buitenlandse Lutheranen en Synodes.

Veel Duitse Lutherse kerken schonken mooie bedragen. Ook ongevraagd kwam de Selbständliche Duitse Lutherse kerk met een mooie gift. Leuk is het

te vermelden dat de 1° gift kwam van de Franse Lutherse kerk door bemiddeling van een lidmaat in Zierikzee. Particuliere giften kwamen binnen

vanuit o.a. Australië en Malta.

Zo kreeg men meer moed om door te gaan en men besloot de consistorie uit te breiden en een keuken aan te bouwen. Ook de dichtgemetselde ramen

in de zijmuur werden weer opengemaakt en voorzien van kleine ruitjes.

De opdracht voor restauratie werd gegeven in 1990 en de voltooiing kwam in 1991 tot stand. Leuk detail is dat de lambriseringen gemaakt zijn volgens

de ontwerptekening uit 1752. Een luidklokje werd ook aangebracht en tevens werd er een originele tochtpui in de kerk geplaatst. Besloten werd om een

middenpad te maken wat beter bij een Lutherse kerk past.

De houten lambrisering werd geschilderd in de kleur Meekraprood.

Dit past bij de oude Zierikzeesche Meekrapcultuur. Ook werd er in de kerk een kleine sacristie aangebracht.

Intussen is ds. W. Baan in 1990 naar Zierikzee gekomen. Hij leidt de diensten op de traditionele Lutherse manier en dat geeft de gemeente een eigen

identiteit. Hij laat zien dat dit een vroeg Christelijke traditie is en de gemeenteleden stellen dit zeer op prijs. Van Vrijzinnig is niets meer te merken. Er

wordt een traditioneel beleid gevoerd, waar zowel vrijzinnig als rechtzinnig zich bij thuis voelt. Dit pleit voor de grote mate van tact die ds. Baan aan

de dag legt.

Sinds het jaar 2000 is onze gemeente weer vacant.

Regelmatig worden de diensten door gasten bezocht. Intussen is er weer een kringavond gevormd. Een kleine groep werkt ten bate van het onderhoud.

Ook de Diaconie weert zich goed.

In 1994 hebben zich 3 Catechisanten zich aangemeld en dat is een positief geluid in deze tijd. Er is een goed en attent contact onderling, zodat er echt

van “gemeente zijn” gesproken kan worden. Ook zijn er weer een paar kinderen voor de nevendienst en wie de jeugd ziet, denkt aan de toekomst en

daar gaan we vol vertrouwen mee verder als de Evangelisch Lutherse gemeente te Zierikzee.

Er is alweer een restauratie gestart in 2004. Stichtingen en organisaties aanschrijven om het benodigde geld bij elkaar te krijgen.

Ook de Rijksdienst voor Monumentenzorg moest aangeschreven worden om toestemming te krijgen en om subsidie voor dit project te verkrijgen.

Nadat alles voor elkaar was met aannemer en de financiën werd er in augustus 2006 begonnen met een nieuwe klus aan onze kerk.

Kerst 2006 hebben we weer gevierd in ons gerestaureerde Zwanenkerkje.

De hele afronding van dit project is gebeurd in 2008.

We zijn alle donateurs, geldgevers en schenkers dankbaar voor de ontvangen bedragen, groot en klein.

In 2006 bestond ons kerkgebouw in deze vorm 250 jaar.

Dit is op 20 februari 2006 gevierd met een originele Lutherse dienst en een receptie.